Ülkemizin dört bir yanı her türlü esere ulaşabileceğimiz bir cennet… Hazır yaz dönemi da açılıyorken, hem gittiğiniz yerlerde tadın hem de eliniz boş dönmeyin diye coğrafik işaretli eserleri sizler için yazdık. ‘Ege’de hangi kentten ne alınır?’ ve ‘Ege Bölgesi neyi ile meşhur?’ diyorsanız şayet, coğrafik işaretli ve tescilli eserler kısmımızda bu evrak Ege bölgesine ait! Ege bölgesinin meyveleri, tarhanası, balı, zeytini, zeytinyağı… Aklınıza gelebilecek her türlü yöresel eser için okumaya devam edin…
İzmir Tam bir Ege kenti olan İzmir mahallî ve yöresel lezzetler açısından belgesi kabarık kentlerimizden Göztepe escort İzmir’e uğradığınızda ise şunları kesinlikle deneyin
Ege inciri Torbalı Bayınır Kiraz Ödemiş Tire Beydağ ve Selçuk ilçelerinde üretimi yapılan Ege inciri 2003 yılında coğrafik tescil almış
Kınık kuru domatesi İzmir’in Kınık ilçesinde üretilen bu kuru domatesler güneşin altında kurutularak elde edilir Enfes bir tada sahip Kınık kuru domatesi 2022 Maltepe Escort yılında coğrafik tescilini de aldı
Kavacık üzümü İzmir’in ilçesi olan Karabağlar’ın bir köyü olan Kavacık’ta yetişen bu üzüm tipi mor siyah renkli iri taneli tatlı bir Kurtköy Escort üzüm tipidir ve 2019 yılında coğrafik tescilini almıştır
Ege sultani üzümü İzmir’in Kemalpaşa Menemen Menderes Bayındır Torbalı ilçelerinde yetişen bu üzüm tipi çekirdeksizdir Sarı yeşil renkli Pendik Escort kendine has bir lezzeti olan bu üzümler 2003 yılında coğrafik tescilini almıştır
Bornova misket üzümü İzmir’in Bornova Menderes Seferihisar Urla Torbalı ve Menemen ilçelerinde yetişen bu Anadolu yakası escort üzüm kokulu ve tatlı bir üzüm tipidir Evliya Çelebi’nin bile 1671’de övgüyle kelam ettiği bu üzüm çeşidi 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Kemalpaşa kirazı İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde yetişen bu kiraz Evliya Çelebi’nin de dikkatini çekmiş ve Seyahatnamesi’nde bu kirazdan bahsetmiştir Etli ve lezzetli oan Kemalpaşa kirazı 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Gümüldür mandalinası Gümüldür mandarini İzmir’in Gümüldür Özdere Ahmetbeyli Selçuk ilçelerinde yetişen lokal bir mandalina çeşididir Bu mandalina 1960’dan beri İzmir’de yetiştirilmektedir 2020 yılında ise coğrafik tescilini almıştır
Urla sakız enginarı İzmir’in Urla Çeşme Karaburun Balçova ilçeleri ve Mordoğan yöresinde yetişen Urla sakız enginarı İzmir’in en meşhur eserlerinden biridir 2017 yılında tescillenen bu enginar epeyce etlidir
Çavuşdağı kuru fasülyesi İzmir’in Kiraz ilçesinin dağlarında yetiştirilen bu kuru fasülye 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Çeşme kavunu İzmir’in Çeşme ve Urla ilçelerinin köyleri olan Ovacık Çiftlikköy Nohutalan Zeytineli Birgi ve Barbaros köylerinde yetiştirilen bu kavun hayli sağlamdır Olgunlaştıktan sonra 6 ay daha tazeliğini koruduğu için asma kavunu olarak da bilinir 2021 yılında coğrafik tescilini de almıştır
Ödemiş patatesi Ödemiş ilçesinin yaylalarında yetişen bu patates iki türlüdür sarı renklileri yemeklik beyaz renklileri ise sanayiliktir 2002 yılında coğrafik tescilini almıştır az
Ödemiş çekişte zeytinyağı İzmir ilinin Ödemiş Tire Kiraz Beydağ Bayındır ilçeleri ile Aydın ilinin Nazilli Sultanhisar ve Yenipazar ilçelerinde üretilen bu zeytinyağı natürel sızma zeytinyağıdır 2020 yılında coğrafik tescilini almıştır
İzmir tulum peyniri İzmir’in imza peynirlerinden biri olan İzmir tulumu 50 koyun 25 keçi ile 25 inek sütü kullanılarak yöreye has tekniklere nazaran üretilip en az 4 ay mühlet ile olgunlaştırılan bir peynirdir Birebir vakitte 2022 yılında tescillenmiştir de
Bergama Kozak çam fıstığı Kozak Ege Denizi oluşurken başkalaşım geçirmiş epey eski bir coğrafik kesittir Burada yetişen fıstık çamından elde edilen çam fıstığı 2011 yılında coğrafik tescil almıştır
Bornova kınalı bamyası İzmir’in Bornova Urla Çeşme Karaburun Balçova Narlıdere Güzelbahçe Torbalı Menderes ve Seferihisar ilçelerinde yetişen ve üzerindeki kırmızı lekeler yüzünden kınalı ismini alan bu bamya tipi 2020 yılında coğrafik tescil almıştır
Bozdağ kestane şekeri İzmir’in Ödemiş ilçesinin köylerinde yetişen Akkoza Tekkoza ve Karaaşı tipi kestanelerden yapılan bu kestane şekeri 2000 yılında coğrafik tescil almıştır
Sıra Aydın’da Ege Bölgesinin turizm ve tarım açısından çok değerli şehiri olan Aydın’a uğradıysanız şayet işte denemeniz gerekenler
Aydın kestanesi Hayli iri ve etli bir tıp olan Aydın kestanesi 2010 yılında coğrafik tescil almıştır
Aydın Memecik zeytini Memecik Ege Bölgesi’nin en yaygın zeytin çeşitlerinden biridir Büyük ve Küçük Menderes vadilerinde yaygın olarak yetiştiren bu zeytin 2021 yılında coğrafik tescil almıştır
Aydın Yamalak Sarısı Zeytini Aydın’ın Kuyucak ilçesi Yamalak beldesinde üretilen bu zeytin tipi sofralık bir yeşil zeytindir 2021 yılında coğrafik tescilini de almıştır
Aydın çam fıstığı Aydın’da yetişen Pinus pinea Lin ağacı kozalaklarından elde edilen çam fıstığı yöresel olarak günar kuner küna künar püste olarak isimlendirilir 2021 yılında coğrafik tescil dokümanını almıştır
Aydın inciri Aydın’ın neredeyse tüm ilçelerinde yetişen bu incir tipi ekseriyetle kurutma olarak tüketilir 2007 yılında coğrafik tescilini almıştır
Bozdoğan cevizli sucuğu Bu cevizli sucuk buğday nişastası içme suyu beyaz toz şeker ve ceviz içi ile yapılır Bu sebeple rengi krem beyazdır 2020 yılında coğrafik tescili almıştır
Dikmen çiçek kekik balı Aydın’ın Karacasu ilçesinde kekik geven çam ardıç ormanından beslenen arıların ürettiği kekik kokulu bir bal tipidir 2020 yılında coğrafik tescilini almıştır
Sultanhisar çileği Aydın ili Sultanhisar ilçesi Nazilli ilçesi İsabeyli Mahallesi Köşk ilçesi Altıeylül Mahallesi Serdaroğlu Mahallesi Çarşı Mahallesi Ovaköy Mahallesi Beyköy Mahallesi ve Yavuzköy Mahallesi’nde yetiştirilen bu çilek 1973’ten beri Aydın’da üretilir Kırmızı renkli ve beğenilen kokulu bu çilek 2020’de coğrafik tescilini almıştır
Söke tatlı maya ekmeği 1937’den beri Söke’de yapılan bu ekmek mahallî nohut mayasından yapılır Tatlı maya ile fermante edilir Söke tatlı maya ekmeği 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
İncirliova deve sucuğu Deve sucuğu deve karkas etinin işlenmesi baharatlarla yoğrulması ve dana bağırsaklara koyulup kurutulmasından elde edilir Aydın’ın İncirliova İlçesi özelinde üretilen deve sucuğu 2021 yılında coğrafik tescil almıştır
Öteki bir kentimiz Manisa Manisa çok eski bir yerleşim yeridir Manisa’ya giderseniz bu lezzetlerin tadına kesinlikle bakın
Akhisar domat zeytini Manisa’nın Akhisar İlçesi ve etraf ilçelerinde Gölmarmara Salihli Turgutlu Saruhanlı Kırkağaç yetişen bu zeytin mahallî Domat tipi zeytindir 2012 yılında coğrafik tescilini almıştır
Akhisar uslu zeytini Akhisar uslu zeytinini öteki zeytinlerden ayıran en değerli nokta bu zeytin ağaçlarının Manisa’da yetişmesi ve Uslu tipi zeytin fidanları olmasıdır 2010’da coğrafik tescilini almıştır
Alaşehir asma yaprağı Manisa’nın Alaşehir ilçesinde üretilen asma yaprağı çekirdeksiz üzümlerin yapraklarıdır 2021’de coğrafik tescilini almıştır
Demirci hünnabı Manisa’nın Demirci ilçesinde yetiştirilen bu hünnap taze ve kurutularak tüketilir 2020 yılında da coğrafik tescilini almıştır
Kula leblebisi Manisa’nın Kula ilçesinde lokal formüllerle elde edilen bu leblebi 2019 yılında coğrafik tescilini almıştır
Köprübaşı çileği Manisa’nın Köprübaşı ilçesinde yetişen bu çilek hafif sert yapılı yüksek kırmızılı ve güzel kokulu bir çilektir 2021’de coğrafik olarak tescillenmiştir
Kırkağaç kavunu Kırkağaç ovasında yetişen bu kavun saklanabilme açısından sağlam bir kavundur Bu kavun öylesine meşhurdur ki her sene 12 Eylül’de Kırkağaç’ın kurtuluşu kapsamında Kırkağaç Kavun Şenliği düzenlenmektedir Kırkağaç kavunu 2008 yılında coğrafik tescilini almıştır
Mesir macunu Manisa’nın en meşhur eserlerinden biri olan mesir macunu tarihi çok eski olan ve 41 çeşit baharattan yapılan bir macundur Manisa mesir macunu 2018 yılında coğrafik tescilini almıştır
Öteki bir ilimiz ise Denizli Denizli fevkalade travertenleriyle en çok turist alan yerlerden birisi Denizli’ye uğradığınız vakit kesinlikle tadına bakmanız gereken yöresel eserler ise şöyle
Babadağ kekik balı Denizli’nin Babadağ ilçesinde yetiştirilen bu bal arıların kekikle beslenmesi sonucu oluşur 2020 yılında ise coğrafik tescilini almıştır
Buldan kestanesi Denizli’nin Buldan ilçesinde yetişen bu kestane tipi dolgun meyveleriyle bilinir 2020 yılında coğrafik olarak tescillenmiştir
Denizli kekiği Denizli’nin Pamukkale Güney Buldan Çal ve Berkili ilçelerinin Çökelez Dağı Menderes Vadisine bakan yüksek rakımlı yerlerinde yetişen Denizli kekiğine halk ortasında bilyalı kekik de denir 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Denizli leblebisi Bu leblebi sarı ve kırmızı renklerde olan Uşak Kütahya Balıkesir yöresinde yetişen tüylü ve kalın kabuklu nohutlardan yetişir Üretim formu klasiktir 2009 yılında coğrafik tescilini almıştır
Denizli Çalkarası üzümü Denizli Çalkarası Mor siyah renkli çekirdekli bir üzüm cinsidir Şarap üretiminde kullanılır 2020 yılında coğrafik tescilini almıştır
Honaz kirazı Denizli’nin Honaz ilçesinde 1900’lerden beri üretilen ve burada yaşayan halkın büyük bir bölümünün geçim kaynağı olan Honaz kirazı 2021 yılında coğrafik olarak tescillenmiştir
Kale biberi Denizli’nin Kale ilçesinde üretilen bir biber olan Kale biberi Taze kızartma salça toz biber pul biber közleme kurutulmuş kızartma ve haşlama olarak tüketilir 2011 yılında coğrafik olarak tescillenmiştir
Çameli fasulyesi Denizli’nin Çameli ilçesinde klasik olarak yetiştirilen bu fasulye 2018 yılında coğrafik tescilini almıştır
Öteki bir yaz turizmin cenneti olan Muğla’dayız Muğla Ortaca Dalaman Köyceğiz Fethiye Marmaris Milas Datça ve Bodrum üzere tatil cenneti yerleriyle çok meşhurdur Muğla’ya uğradığınızda denemeniz gereken yöresel eserler ise şöyle
Bodrum mandarini Bodrum mandarini Yarımada nın Ortakent Yahşi Bitez Gümüşlük Turgutreis Gündoğan Konacık Göltürkbükü beldeleri ve bu beldelere bağlı köylerde yetişir ve 2009’dan beri coğrafik tescillidir
Fethiye Kaya inciri Fehiye’nin birden fazla yerinde yetişen bu incir çeşidi siyah ince kabuklu ve çok tatlı bir incirdir Bu incirin en kıymetli özelliği toplandıktan sonra Mersin kısmı ve kekik yapraklarıyla kaynatılan suya batırılıp kurutulur ve mersin yapraklarıyla koruma edilir 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Fethiye tahini Muğla’nın Fethiye ve Seydikemer ilçelerinde üretilir Sarı altın susam olarak bilinen susamlardan yapılan Fethiye tahini 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Kavaklıdere cevizi Muğla’nın Kavaklıdere ilçesinde yetişen bu ceviz çeşidi 2020 yılında coğrafik tescilini almıştır
Marmaris çam balı Marmaris çam balı kızılçam sarıçam üzerinde yaşayan koşnili böceğin bedeninde bulunan şekerli sıvıyı makul vakitlerde çam ağacının üzerine bırakması ve arının bu sıvıyı alıp kendi enzimleriyle işlemesi sonucu oluşur Çam balına ilişkin birinci kayıt 1840’tır fakat bu balın daha eski vakitlerden beri üretilip tüketildiği bilinmektedir 2019’da Marmaris çam balı coğrafik olarak tescillenmiştir
Milas yağlı zeytini Bu zeytin Milas’ta yetişen Memecik zeytininin salamura edilmesinin akabinde Memecik zeytinyağında bekletilen bir zeytin cinsidir 2019’da coğrafik tescilini almıştır
Milas zeytinyağı Kadim zeytinyağlardan biri olan Milas zeytinyağının üretimi ve tüketimi milattan evvel 2000 yılına dayandırılır 2014’te coğrafik tescilini almıştır
Muğla Göce tarhanası Yarılmış buğday tarhana otu ve süzme yoğurtla yapılan bu tarhana çeşidi ortası delik daireler halinde kurutulrur Kuru börülce kurutulmuş kırmızı biber kemikli dana veya koyun kaburga eti ile pişirilir 2019’da coğrafik tescilini de almıştır
Ege’nin başka bir ili ise termal cenneti ve dinlenme tesislerinin başşehri Afyonkarahisar Afyon’a gittiğinizde denemeniz gereken eserler ise şunlar
Afyon kaymağı Manda sütünden elde edilen bu kaymak mandaların haşhaş ayçiçeği ve pamuk üzere yağlı tohumlar ve küspe yemesinden ötürü aromalı ve çok lezzetlidir 2009 yılında da coğrafik olarak tescillenmiştir
Afyon lokumu 1900’lü yıllardan bu yana beyaz şeker doğal mısır nişastası limon tuzu ve dolgu unsurlarıyla yapılır Sade sultan sucuk tipi ve çeşnili olmak üzere 4 farklı biçimde üretilir 2021 yılında da coğrafik işaretini almıştır
Afyon manda yoğurdu Afyon’da bulunan Anadolu mandalarından üretilen manda yoğurdu 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Afyon pastırması Sığır ve manda karkas eti kullanılarak üretilen Afyon pastırması 2005 yılından beri coğrafik tescilli bir eserdir
Afyon sucuğu Manda eti sığır karkas eti iç yağı kırmızı acı ve tatlı biber kimyon sarımsak şeker karabiber yenibahar zencefil ile üretilen Afyon sucuğu 2005’te coğrafik tescil işaretini almıştır
Afyonkarahisar patatesli ekmeği Bayatlama mühleti epeyce uzun patatesli ve ekşi mayayla yapılan bu ekmek 2018 yılında coğrafik tescilini almıştır
Sandıklı haşhaş ezmesi Afyon’nun Sandıklı ilçesinde klasik tekniklerle üretilen haşhaş ezmesi 2022’de tescil almıştır
Sandıklı kürek helvası Sandıklı ilçesinde 1932’den beri üretilen bu helva şeker şurubu ağdasına tahin karıştırılırken kürek kullanılmasından ötürü bu ismi almıştır 2022’de coğrafik olarak tescillenmiştir
Şuhut patatesi Afyon’un Şuhut ilçesinde üretilen Şuhut patatesi kışlık ve depolamaya sağlam bir patates tipidir 2022’de coğrafik olarak tescillenmiştir
Seramik kenti Kütahya’da sıra Kütahya’ya uğrarsanız denemeniz gereken yöresel eserler ise şunlar
Kütahya bitli helva Kütahya bitli helvası şeker su ve limon tuzunun kaynatılarak çırpılması bakır kazanlarda kaynatılması kaynayan karışıma çöven suyu eklenerek çırpılması ve son olarak bu karışımın susamların üzerine dökülmesiyle elde edilir 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır
Kütahya köpük helvası Şeker su çöven otu ekstratı ve limon tuzunun karıştırılmasıyla elde edilir Parlak beyaz renkte ve köpük görünümünde bir helva tipidir 2020 yılında coğrafik tescilini almıştır
Kütahya kızılcık tarhanası Yörede ekşi tarhana olarak bilinen kızılcık tarhanası üretiminde kızılcık buğday unu ve tuz kullanılır Pembe bir renge sahiptir 2021 yılında ise coğrafik olarak tescillenmiştir
Paşa helvası 1898 yılında Osmanlı Valisi Fuat Paşa için yapıldığı söylenen bu helva susamlı bir helva cinsidir 2021 yılında coğrafik olarak tescil ettirilmiştir
Tavşanlı leblebisi Kütahya’nın Tavşanlı ilçesinde büsbütün ekolojik nohutlardan yani hiçbir kimyasal ilaçlama ve gübrelemeye tabi tutulmayan nohutlardan elde edilir 2004 yılında coğrafik tescilini almıştır
Ege Bölgesi’ndeki son ilimiz ise Uşak Uşak’a uğrarsanız şayet şu mahallî eserleri denemelisiniz
Uşak gelin helvası Uşak şeker pancarı ceviz ve yerli susamdan üretilmiş tahin kullanılarak hazırlanır Rengi kırmızı pancar boyası sayesinde kırmızıdır ve 2022’de coğrafik tescilini almıştır
Uşak tarhanası Uşak Tarhanası buğday unu tam yağlı yoğurt kırmızıbiber soğan domates ve nanenin karışımı ile hazırlanan hamurun en az 21 gün fermente edildikten sonra pak bez üzerine serilerek ve muhakkak aralıklarla boyut küçültülerek gölgede kurutulan granül yapıda bir tarhana çeşididir 2017 yılında coğrafik olarak tescil edilmiştir
Demesi bizden denemesi sizden Öbür içeriklerimize de göz atabilirsiniz