Yediden yetmişe ismini duyduğumuzda ağzımızı sulandıran, hepimizin bayılarak yediği şey çikolata! Beyaz, sütlü, bitter demeden her gün olsa her gün yiyeceğimiz çikolatanın tarihi ise bir oldukça farklı. Gelin bu lezzetli atıştırmalığın tarihine birlikte bakalım…
Kaynak1, 2
Çikolatanın tarihi 4000 yıl evvel, günümüz Meksika’sı eskinin Mezoamerika’sında başladı: Birinci sefer kakao çekirdekleri bu topraklarda bulundu.
Latin Amerika’daki en eski uygarlıklardan biri olan Olmekler, kakao bitkisini çikolataya dönüştüren birinci uygarlıktı! Çikolatayı ritüellerde içip ilaç olarak kullandılar.
Antik Aztek ve Maya geleneklerinde çikolataya ve kakao ağacına “tanrıların yemeği” denirdi. Çikolata bu imparatorluklar için epey kutsaldı…
Bu imparatorluklar çikolatayı çoğunlukla içecek formunda tüketiyordu. Bu içecek, kakao çekirdeklerinin öğütülmesinden sonra mısır unu ve acı biber ile karıştırılmasıyla yapılıyordu ve bunun bir sebebi vardı: Bu içecek bir nevi her kaygıya derman olan ilaçtı.
Mayalar ve Aztekler için bu içecek tıpkı vakitte ilahi bir iksirdi! Tıpkı vakitte rablerden bir ikram olarak kabul edilirdi. Aztekler bilhassa kakaoyu, dini merasimlerde ve savaştan sonra içerlerdi.
Kakao çekirdekleri o kadar kıymetliydi ki, Azteklerde para olarak üst sınıflar ortasında çokça kullanılırdı ve altından çok daha pahalıydı…
Bununla birlikte Aztekler, insanları kurban etmeden evvel son yemek olarak onlara bir bardak sıcak çikolata verirlerdi…
Mayalarda da durum pek farklı değildi. Her yıl bayramlarında kakao ilahları Ek Chuah’a en bedelli ikramlarını sunar ve ona gönülden taparlardı.
Tarihler 16. Yüzyılı gösterdiğinde, İspanyol fatih Hernán Cortés kakaonun anavatanına geldi. Mezoamerika’da bu besin hususunun uygunlaştırıcı özelliklerini gördü ve onun çok değerli bir ticaret metası olduğunu keşfetti.
Hernán Cortés, kakaoyu yanına alarak Avrupa’ya döndü. 16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Avrupa’da çikolata ilaç olarak kullanıldı. Ancak tek bir farkla: Beşerler özgün tanım çok acı olduğu için içine bal, şeker, vanilya üzere eklemeler yapmaya başladılar!
1828 yılına kadar, Avrupa’nın güçlü aileleri kakaonun tadını çıkardı, natürel yalnızca bir içecek olarak. Onu piyasaya süren ve ana akım haline getiren Hollandalı çikolata üreticisi Coenraad van Houten’di.
Coenraad van Houten’in icadı, yağın kakao çekirdeğinden ayrılmasını ve ince bir tozun geride bırakılmasını içeriyordu. Bu toz, kakaoyu daha lezzetli bir içecek haline dönüştürdü. Bugün hala tükettiğimiz sıcak çikolata haline gelmesi için de içine süt ekledi! Bununla birlikte seri üretime geçildi ve çikolata artık değerli bir eser değil, herkesin satın alabileceği kadar ucuz bir eser haline geldi.
1847’de İngiliz çikolata üreticisi J.S. Fry, birinci çikolata barını buldu! Bu yiyecek herkes tarafından çok sevildi ve çikolata artık içecek yerine yiyecek olarak tanınmaya başladı.
Bonus: Türkiye’deki birinci çikolata fabrikası 1920’de kurulmuştur: Melba Çikolataları!
Çikolata hakkında daha fazla bilgi için öbür içeriklerimize bakabilirsiniz: