Asya, Avrupa, ABD ve Güney Amerika… Dondurulmuş lezzetler her yaştan ilgi görmeye devam ediyor. Mutfak tarihine nazaran dondurmanın geçmişi M.Ö. ikinci yüzyıla kadar uzanıyor. Örneğin Büyük İskender, bal ve nektariyle tatlandırılıp dondurulmuş bu lezzeti severdi. Roma İmparatoru Nero ise, meyve ve meyve suları ile tatlandırılmış buzlu lezzetten keyif alırdı.
Fotoğraf: İllinoistimes
1000 yıldan fazla bir mühlet sonra Marco Polo, Uzak Doğu’dan İtalya’ya bugün günümüzde dondurmaya dönüşen şerbet gibisi bir tarifle karşımıza çıktı. Jeni’nin Splendid Dondurmaları’nın kurucusu ve bahisle ilgili iki kitabın müellifi Jeni Britton Bauer’a nazaran, dondurma üniversal olarak cazip olabilir lakin birçok ülkenin kendi versiyonları var. Britton Bauer “Her kültürün, dondurma olarak isimlendirilmeyen farklı bir dondurma yorumu vardır ve bu insanları bir ortaya getiren bir besindir” diyor ve ekliyor: “Yerel dondurma dükkanında ya da sokaktaki dondurma arabasından satın bile alabilirsiniz.”
Amerika’nın dondurulmuş muhallebisinden Hindistan’daki kulfi’ye kadar hatta Türkiye’nin Maraş dondurmasının da ortalarında bulunduğu dünyanın en yeterli dondurulmuş lezzetleri, bu listede bir ortaya geldi.
Frozen Custard, ABD
500 farklı tanımın bulunduğu “Ultimate Ice Cream Book” müellifi Bruce Weinstein’a nazaran, dondurulmuş muhallebi mükemmel bir Amerikan dondurması! Kültür mayası ve şeker ile yapılan dondurulmuş yoğurttanfarklı olarak dondurulmuş süt, krema, şeker ve yumurta sarısının karışımından ortaya çıkıyor.
Klâsik Amerikan dondurmalarından farkı dokusunda gizli. Muhallebisi ağırdır zira hava içermeyen makineyle yapılıp karıştırılır. Böylelikle olağan bir dondurmadan daha hafif ve lezzetlidir.
Dondurulmuş muhallebi kelam konusu olduğunda Amerikalılar çoklukla vanilya yahut çikolata ortasında seçim yaparlar. ABD’de; Dairy Queen, Midwest fast food restoran zinciri Culver’s ve Carve üzere tanınan yerlerde bu dondurmayı yiyebilirsiniz.
Raspado, Meksika
Raspado, taze meyvelerle hazırlanan donmuş kar imajı ile Meksika’nın en değerli dondurulmuşlezzetleri ortasındadır. Meksika’nın her yerinde sokak otomobillerinde satılan bu lezzet; demirhindi, kireç, ananas, portakal ve mango üzere meyvelerden oluşuyor.
Meksika kültürü konusunda uzman olan Lillian Aviles, birçok satıcının ağırlaştırılmış süt, taze meyve, şeker, vanilya ve buz parçacıkları kullanarak raspado oluşturduğunu söylüyor. Ayrıyeten Meksika’nın her yerinde bu lezzet farklı çeşitlerde sunuluyor. Yalnızca bardaklarda sunulduğu söyleyen Aviles, kıyı kasabası La Paz’da meydanda bulunan dondurma dükkanı La Fuente’de imzalı portakal ve yoğurttan elde edilen raspados’un servis edildiğini söylüyor.
Gelato, İtalya
İtalya’nın muftak sembolü olarak kabul edilen gelato, İtalyanlar için adete bir hayat biçimi. Birçok İtalyan bu lezzet için toplanıyor ve toplumsallaşıyor. İtalyan gelatosu, klâsik dondurmadan daha az yağlıdır.
Süt, yumurta, şeker ve aroma ile hazırlanan; çikolata, fındık yahut fıstıkla karıştırılmış vanilyalı dondurma olarak servis ediliyor. Bunun dışında gelato, bir bardakta spatula kullanılarak servis ediliyor. Bu dondurulmuş lezzeti Massimo Del Gelato’da her gün taze bir biçimde tüketebilirsiniz.
Crème Glace, Fransa
Weinstein’a nazaran; gelatoya misal bir dokuya sahip olan crème glace yahut Fransız dondurması, İtalyan dondurmasından daha lezzetli. Krema ve yumurta kullanılarak yapılan bu dondurmanın, tuzlu karamellisien ikonik lezzetlerinden biri.
Günümüzde Fransızlar, sütün en saf halini, kaliteli meyveleri, fındık ve çikolata kullanarak dondurulmuş olarak yaptığı özel mağazalarda satıyorlar. Bununla birlikte, Paris’te Berthillon da dahil olmak olmak üzere ulusal olarak tanınan birkaç glace dükkanı bulunuyor.
Kakigori, Japonya
Buzdan yapılan Japon dondurması kakigori, muhakkak bir kar biçiminde yapılmıyor. Gerçek kakigori imalinde muhteşem ince traşlı buz kullanılıyor ve tıpkı kremsi bir dondurma üzere ağızda eriyor.
Pasta şefleri, kabarık bir yığın haline gelene kadar buzları tıraş ederek kakigori hazırlıyorlar. Daha sonra buzun içine; yeşil çay, çilek, üzüm ve kavun üzere kaliteli materyaller eklenir. Bazen sütü ağırlaşmış ya da buharlaşmış formda bir kasede servis ediliyor. Japonlar çoğunlukla yaz aylarında bu lezzetin tadını çıkarmak için heyecanlanıyor.
Kulfi, Hindistan
Hindistan’ın klasik dondurması olan kulfinin tarihi 16. yüzyıla kadar uzanıyor ve dünyanın en varlıklı dondurulmuş tatlıları ortasında yerini alıyor. Ünlü Hint yemek muharriri Camellia Panjabi “Kulfi yaparken karamelize edilen sütü kaynatılıyor ve bunun sonucunda ortaya çok tatlı bir dondurma çıkıyor. Kaynattıktan sonra safran iplikleri, ezilmiş Antep fıstığı ve ezilmiş badem üzere lezzetler de ekleyebilirsiniz” diyor.
Ayrıyeten kulfi başka dondurmalardan çok farklıdır. Zira çoklukla evvelden kalıplanarak hazırlanır, dondurulur ve daha sonra servis edilir.
Maraş Dondurması, Türkiye
Bu listenin sonunda Türkiye’nin meşhur Maraş dondurması da yerini alıyor. Türk dondurması ekseriyetle “eriyen dondurma” olarak isimlendiriliyor. Seyahat şirketi Sea Song Tours’un kurucusu Karen Fedorko Sefer, dondurmanın elastik bir dokuya sahip olduğunu, keçi sütü ve mor bir orkide olan saleple hazırlandığını ve çoklukla çam sakızı ile lezzetlendirildiğini söylüyor.
Fedorko Sefer “Türkiye’den dondurma almak bir performansı izlemek gibidir” diyor “Onu satan erkekler klâsik Türk kıyafeti ve bir sultan şapkası giyerek dondurmayı satıyor. Ayrıyeten külaha koydukları dondurmayı, uzatıyor, büküyor ve karşıt çeviriyor. Çocuklar ve yetişkinler bu görsel gösteriye şahit oluyor” diyor
İstanbul’un Moda semtindeki Ali Usta meşhur dondurma dükkanıyla biliniyor. 1969 yılında kurulan bu yer; fındık, ceviz ve kavun üzere dondurma lezzetleri sunuyor. Bilhassa yaz aylarında tatmak için uzun bir sıra beklemeye hazır olmalısınız.